Yoga, Hindistan’da ortaya çıkan, fiziksel, zihinsel ve ruhsal pratiklerden oluşan antik bir disiplindir. Beden ve zihin arasında uyum sağlamak için asana, pranayama, meditasyon ve etik öğretilerden faydalanır.

Yoga nedir denildiğinde genelde “birlik” ve “kontrol” cevaplarını alırız. Yoga, özünde içsel huzur ve kendini gerçekleştirme hedeflerine yönelik köklü bir felsefedir. Konunun daha derinlerine inmek istersek, eski öğretilere, özellikle de Patanjali’nin Yoga Sutralarına bakabiliriz.

Kısaca Yoga Sutralar

Yoga Sutraları, M.Ö. 200 yılında (tarihi tartışmalı) bilge Patanjali tarafından yazılmıştır. Yoga pratikleri ve felsefesi çerçevesinde zihinsel berraklık, ruhsal sezgi ve iç huzura ulaşma yolunda bilgi ve talimatlar sunar. Bir nevi kullanım kılavuzu olarak düşünebiliriz.
195 (196) adet sutra vardır ve bunlar dört bölüme ayrılır.

Samadhi Pada

Bu bölüm, yoga nedir, zihnin doğası ve Yoga’nın nihai amacı olan Samadhi üzerinedir. Burada şöyle bir parantez açmak istiyorum, Yoga yaparken kişisel olarak hedefimiz Samadhi olmayabilir; yine de sutralardan öğrenip hayatımıza katabileceğimiz ve böylece yaşam kalitemizi arttıracak çok değerli bilgiler vardır.

Sadhana Pada

Sadhana Pada, pratiklere odaklanır. Nihai amaca ulaşmak için kullanılan yöntemleri ele alır. Yoga’nın sekiz basamağı, yani Ashtanga Yogadan burada bahsedilir.

Vibhuti Pada

İleri seviye meditasyonla zihnin başarabileceklerinden söz eder.

Kaivalya Pada

Son bölüm olan Kaivalya Pada, zihin karmaşasından özgürleşme ve bağımsızlığa ulaşma üzerine odaklanır.

Yogaya Giriş:

Athayogānuśāsanam

PYS 1.1

Şimdi, Yoga disiplini.

Atha: Şimdi. Brahman’ın Dünya’yı yaratırken bu sözü söylediğine inanılır. Yoga Sutraları’nın ilk kelimesi olan Atha, bu yüzden kutsama amaçlı kullanılmıştır. Aynı zamanda, öğretilere geçmeden önce belli şartların öğrencide sağlanmış olduğu ve bu yolculuğa artık hazır olduğu belirtilir.

Anusasanam: Talimatlar, kurallar, komutlar, öğretiler, disiplin. Yoga kararlılık gerektirir. Bu kararlılığı getirecek olan ve öğrencide aranan koşul ise öz disiplindir.

Yoga Nedir?

YogśchittavṛittiNirodḥa

PYS 1.2

Yoga, zihnin dalgalanmalarının durdurulmasıdır.

Chitta: Zihin.

Vritti: Dalga, kalıp, dairesel hareket, girdap, modifikasyon.

Nirodha: Durgunluk, durdurma, kontrol altına alma.

Yoga’nın Sonucu:

Tadā Draṣṭuḥ svarūpe’vasthānam

PYS 1.3

O zaman gözlemci (öz), kendi gerçek doğasına yerleşir.

Tada: O zaman.

Drashtu: Gözlemci, bilinç, ruh, öz.

Swarupa: Gerçek doğa, esas nitelik.

Avasthana: Sabitlenme, yerleşme.

Aksi Takdirde Ne Olur?

Vṛtti sārūpyamitaratra

PYS 1.4

Ya da gözlemci (öz) zihnin dalgalanmalarıyla özdeşleşir.

Sarupyam: Özdeşleşme.

Itaratra: Diğer durumda, ya da.

Sonuç

Yoga hem fiziksel hem de zihinsel anlamda derin bir dönüşüm sürecidir. Patanjali’nin Yoga Sutraları bu sürecin felsefi temelini atarak, yoganın fiziksel egzersiz değil, bir yaşam disiplini olduğunu vurgular. Bu öğretiler, bireyin içsel huzuru bulmasına, zihinsel berraklık kazanmasına ve ruhsal olarak özgürleşmesine yardımcı olabilir. Yoga, kişisel bir yolculuktur ve her birey için farklı bir anlam taşır. Önemli olan, yoga pratiğini bilinçli bir şekilde uygulayarak, daha huzurlu ve dengeli bir yaşam tarzına adım atmaktır.

Eğer merak edip kısaca araştırdıysanız, ‘Yoga nedir?’ sorusuna verilebilecek sayısız cevap olduğunu fark etmişsinizdir. Ben biraz da ne olmadığı hakkında konuşulması gerektiğini düşünüyorum ve ilk ele almak istediğim konu, Yoga’nın bir egzersiz olmaması.

Peki egzersiz nedir?

Egzersizi kabaca açıklamamız gerekirse dayanıklılığı ve kuvveti geliştirmek, yağ oranını düşürmek gibi birtakım hedefler doğrultusunda yapılan düzenli fiziksel aktivitelerdir. Bu çalışmalar sırasında genel olarak kalp atışları normalden daha yüksek seviyelere çıkar, metabolizma ve nefes hızlanır, oksijen tüketimi artar.

Egzersiz esnasında vücut üzerinde faydalı bir stres oluşturmak için sempatik sinir sistemi aktive edilir yani ‘kaç ya da savaş’ hali diyebiliriz. Yoga pratiğinde ise hedeflenen para-sempatik sinir sistemidir yani ‘dinlen ve sindir’ hali. Bir Yoga pozunda yani asanada ustalaşmak demek, orada eforsuz bir şekilde kalabiliyor olmak demektir.

Downloaded from Freepik https://www.freepik.com — Downloaded from Freepik

Yoga pratiği ile aslında ne olur?

Asana pratikleriyle vücudu kullanabilme yeteneği gelişir. Farkındalığı ve konsantrasyonu arttırıp, vücudu rahatlatarak aslında mevcutta bulunan gücümüzü kullanmayı öğreniriz. Bağ dokusunun esnemesiyle kas yoğunluğunu arttırmadan oradan gelen enerjiyle kasın potansiyelini daha iyi değerlendirmeye başlarız.

Asana pratiği ve egzersiz birbirinin yerine geçemez ama karşılıklı olarak birbirini destekler. Bu arada asana kelimesi yaygın bir şekilde poz/duruş olarak kullanılır fakat birebir çevirirsek koltuk/oturmak gibi anlamlara gelir.

Peki Yoga pozlardan mı ibarettir?

Yoga ve egzersizin karıştırılmasının sebeplerinden biri olan asanalar aslında meditasyona hazırlıktır. Patanjali’ye göre asanalar yalnızca bedeni meditasyon sırasında zihni rahatsız etmemesi için eğitmekle ilgilidir. En bilinen eseri Yoga Sutralar’da 195(196) sutranın yalnızca üç tanesinde bahsi geçer ve kastedilen aslında Sukhasana gibi meditasyon pozlarıdır. Bu bize asanaların önemsiz olduğunu değil, Yoga’nın çok daha fazlası olduğunu gösterir.

Sthirasukhamāsanam

PYS 2.46

Sağlam ve rahat duruş(oturuş).

Sthira: Sağlam, sabit, hareketsiz, sarsılmaz, güçlü.

Sukha: Rahat, konfor, refah.

Asana: Oturmak, oturacak yer, koltuk.

Raja Yoga: Kişinin rahat ve kendiyle uyum içinde hissettiği fiziksel duruş.
Hatha Yoga: Enerjiyi(prana) yönlendirmek, çakraları dengelemek ve enerji tıkanıklıklarını ortadan kaldırmak için belirli duruş.

İletiler

YOGA NEDİR?