Pranayama: Kadim Nefes Sanatı

Yoga, beden, zihin ve ruh arasında denge kurmayı amaçlayan kadim bir uygulamadır. Bu yolda nefes kontrolü, yani pranayama, temel bir role sahiptir. Sanskritçe “prana” (yaşam enerjisi) ve “ayama” (genişleme) kelimelerinden oluşan pranayama, nefes aracılığıyla yaşam enerjisini genişletmeyi ifade eder. Doğru nefes yönetimi, hem fiziksel sağlık hem de ruhsal farkındalık açısından hayati önem taşır.

Kadim Hint metinleri olan Upanişadlar, nefesin önemini derinlemesine ele alır. Bu metinlere göre nefes, yaşamın özü ve evrenle bağ kurmanın anahtarıdır. Nefes zihin ve beden arasındaki köprüdür.

Downloaded from Freepik

Upanişadlardan Nefesin Önemi Hakkında Perspektifler

1. Prana: Yaşamın Kaynağı

“Prana, yaşamın ve varoluşun kaynağıdır. Güneş nasıl dünyaya enerji verirse, prana da bedene ve zihne hayat verir.”(Prashna Upanişad, 2. Bölüm)

Bu ifade, nefesin yalnızca bedensel işlevleri değil, ruhsal gelişim için de temel olduğunu vurgular.

2. Nefes ve Zihinsel Denge

“Zihin nefesle hareket eder. Nefesi kontrol eden kişi zihni de kontrol eder.” (Chandogya Upanişad, 6. Bölüm)

Bu öğreti, nefes kontrolünün zihinsel berraklık ve sakinlik sağladığını ortaya koyar.

3. Nefesin Ruhsal Boyutu

“Nefes, bireyin içindeki mikrokozmostur; evrenin ritmiyle uyum içinde akar. Onu kontrol eden kişi, evrensel düzeni kavrar.” (Brihadaranyaka Upanişad)

Bu öğreti, nefesi kontrol etmenin evrenle uyum sağlamak için bir araç olduğunu belirtir.

Nefes Çalışmalarının Faydaları

  1. Fiziksel Sağlık: Doğru nefes alışkanlıkları, bedenin oksijen ihtiyacını en iyi şekilde karşılar. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve stresin neden olduğu hastalıkları azaltır.
  2. Zihinsel Denge ve Farkındalık: Nefes kontrolü zihni sakinleştirir, farkındalığı artırır ve meditasyon için hazırlar. Zihinsel berraklık sağlayarak kişinin daha odaklı ve huzurlu hissetmesini destekler.
  3. Ruhsal Yükseliş: Pranayama, bireyin içsel farkındalığını artırır ve ruhsal bir bağ kurmasını sağlar. Nihai amaç olan “birlik hissi” ve evrensel bilinçle uyumlu bir ruh hali yaratır.

Yoga Sutralar ve Pranayama

Patanjali, nefes kontrolünün (pranayama) zihin üzerindeki etkisini vurgular ve bunu Yoga Sutraları’nın 2. bölümünde (Sadhana Pada, Sutra 49-53) detaylandırır.

Pranayama’nın Tanımı

Tasminsati śvāsapraśvāsayorgativichchhedaḥ prāṇāyāmaḥ

PYS 2.49

(Asanalar’da ustalaştıktan) Sonra, nefes alış (shvasa) ve verişin (prashvasa) kontrol edilmesi Pranayama‘dır.

Patanjali, Yoga Sutraları’nda pranayamanın nefes alış (shvasa) ve verişin (prashvasa) kontrol edilmesiyle başladığını belirtir, ancak bu sürecin sadece nefesi düzenlemekle sınırlı olmadığını, daha derin bir dönüşüm barındırdığını vurgular. Asanalar’da ustalaştıktan sonra uygulanan pranayama, yaşam enerjisini (prana) yönetmenin temel adımıdır.

Patanjali, asıl genişlemenin ve dönüşümün nefesin tutulması (kumbhaka) aşamasında gerçekleştiğini ima eder; çünkü nefes tutulduğunda prana yoğunlaşır ve hem fiziksel hem de zihinsel enerji derinleşir. Ancak, kumbhaka pratiğine hemen başlanmaması gerektiğini de özellikle hatırlatmamız gerekiyor. Çünkü bu uygulama, enerjiyi olumlu ya da olumsuz ayrımı yapmaksızın büyütür. Bu nedenle, bir öğrenci önce nefes alış ve veriş üzerinde ustalaşmalı, ardından zihinsel berraklık ve denge sağlandığında daha ileri aşamalara geçmelidir.

Pranayama’nın Bileşenleri

Bāhyābhyantarastambhavṛttirdeśakālasaṅkhyābhiḥ paridṛṣṭo dīrghasūkṣmaḥ

PYS 2.50

Pranayama, dışsal, içsel veya bastırılmıştır; yer, zaman ve sayı ile düzenlenir ve böylece uzatılır, rafine hale gelir.

Pranayama üç aşamada gerçekleştirilir:

  1. Nefes almak (pooraka)
  2. Nefes vermek (rechaka)
  3. Nefesi tutmak (kumbhaka)

Yer (desha), nefesin yönlendirileceği vücut bölgesini (örneğin karın, göğüs) ya da fiziksel ortamı ifade eder; sakin, temiz ve meditasyona uygun bir yer önerilir. 

Süre (kala), yalnızca nefesin alınıp verilme zamanını değil, aynı zamanda mevsimsel değişimleri de kapsar; pranayama uygulamaları hava koşulları ve kişinin enerji düzeyine göre ayarlanabilir. Örneğin, kışın daha ısınma odaklı nefesler tercih edilebilir. 

Sayı (sankhya) ise nefes döngülerinin tekrar sayısını ifade eder ve pratik ilerledikçe kademeli olarak artırılır.

Dördüncü Aşama

Bāhyābhyantaraviṣayākṣepī chaturthaḥ

PYS 2.51

Dördüncü aşama, nefesin fiziksel ve zihinsel sınırlarının ötesine geçmesidir.

Bu aşama, nefesin tamamen doğal, çabasız ve kendiliğinden bir ritimle aktığı durumu temsil eder. Bu aşamada, nefes kontrolü bırakılır ve prana (yaşam enerjisi) ile apana (bedenden dışarı atılan enerji) doğal bir denge içinde serbestçe hareket eder. Nefes, artık zihinsel ya da fiziksel bir müdahaleye ihtiyaç duymadan, evrensel düzenle uyumlu bir şekilde akar.

Zihnin Sakinleşmesi

Tataḥ kṣīyate prakāśāvaraṇam

PYS 2.52

Böylece, ışığın üzerindeki örtü ortadan kalkar.

Pranayama pratiği, zihni sakinleştirir ve onu daha net bir hale getirir. Bu süreç, meditasyon pratiği için gerekli olan zihinsel dinginliği sağlar, çünkü zihnin dağılmasını engeller ve onu berraklaştırır. Zihnin üzerindeki örtülerin kalkmasıyla, birey daha derin bir farkındalık ve içsel aydınlanma deneyimi yaşar. Bu durum, meditasyon sürecinde derin bir içsel huzur ve odaklanma seviyesine ulaşmayı mümkün kılar.

Meditasyona Hazırlık

Dhāraṇāsu cha yogyatā manasaḥ

PYS 2.53

Ve zihnin konsantrasyona uygunluğu (pranayama ile gelişir).

Nefesin düzenli bir şekilde kontrol edilmesi, zihnin dağılmasını engeller ve içsel dengeyi sağlar. Bu süreç, zihnin sakinleşmesine ve netleşmesine yardımcı olur, böylece birey, meditasyon ve konsantrasyon çalışmaları için gerekli olan odaklanma kapasitesini geliştirir. Nefes kontrolü, zihnin keskinleşmesini ve uzun süreli dikkat gerektiren uygulamalara uygun hale gelmesini sağlar, bu da derin meditasyon seviyelerine ulaşmayı kolaylaştırır.

Pranayama, yoga yolculuğunun hem fiziksel hem de ruhsal boyutunda temel bir unsurdur. Upanişadlar ve Patanjali’nin Yoga Sutraları, nefesin yaşamın kaynağı, zihnin anahtarı ve evrenle uyum sağlama aracı olduğunu öğretir. Bu kadim bilgeliği pratiğe geçirerek, birey yalnızca fiziksel sağlığını değil, ruhsal farkındalığını ve evrensel birliğini de güçlendirebilir.

Yeni Başlayanlar İçin Pratik Nefes Çalışmaları

Pranayama’ya başlarken basit ve kısa süreli egzersizler tercih edilmelidir.

Diyafram Nefesi (Karın Nefesi)

Ayaklarınız dışarıyı gösterecek şekilde yüzüstü uzanın. Ellerinizi üst üste koyarak alnınızın altına yerleştirin. Pelvik kemiğinizin yerle tam temas ettiğinden emin olun. (Makarasana/Timsah Pozu)

Burnunuzdan derin bir nefes alın, karnınızın genişlemesine izin verin.

Burnunuzdan yavaşça nefes verin.

Faydası: Sinir sistemini yatıştırır ve gevşemeyi teşvik eder.

Nadi Shodhana (Dönüştürücü ve Dengeleyici Nefes)

Rahat bir pozisyonda oturun. Omurga dik ve çene yere paralel. Sağ elinizi Vishnu ya da Nasagra Mudraya alın.

Sağ burun deliğinizi sağ başparmağınızla kapatın ve sol burundan nefes alın.

Sol burun deliğinizi sağ yüzük parmağınızla kapatıp sağ burundan nefes verin.

Elinizi değiştirmeden sağ burundan nefes alın.

Sağ burun deliğinizi sağ başparmağınızla kapatarak sol burundan nefes verin.

Aynı sırayı tekrar edin. Pratik, sol burun deliğinden nefes vererek tamamlanır.

Faydası: Zihni dengeler, stres ve anksiyeteyi azaltır, nadileri temizler.

Bhramari (Arı Nefesi)

Nasıl Yapılır?

Rahat bir pozisyonda oturun. Omurga dik ve çene yere paralel. Sunmuki Mudra.

Burnunuzdan derin bir nefes alın.

Nefes verirken “mmm” sesi çıkarın.

Faydası: Zihni yatıştırır ve anında sakinlik hissi sağlar.

Pranayama ve Çakralar Arasındaki Bağlantı

Pranayama teknikleri, bedenimizdeki psiko ruhsal  enerji merkezleri olan çakralar üzerinde doğrudan etki eder. Çakraların dengelenmesi, enerjinin serbestçe akmasını sağlar, fiziksel ve ruhsal sağlığı destekler.

Çakralar ve İlgili Pranayama Teknikleri

  • Muladhara (Kök Çakra):

Teknik: Derin Diyafram Nefesi

Etkisi: Güvenlik ve temel ihtiyaçlar konusunda denge sağlar.

  • Svadhisthana (Sakral Çakra):

Teknik: Bhastrika (Körük Nefesi)

Etkisi: Yaratıcılığı ve duygusal dengeyi artırır.

  • Manipura (Solar Pleksus Çakrası):

Teknik: Kapalabhati (Ateş Nefesi / Beyin Parlatıcı Nefes)

Etkisi: İçsel güç ve özgüveni destekler.

  • Anahata (Kalp Çakrası):

Teknik: Nadi Shodhana (Dönüştürücü ve Dengeleyici Nefes)

Etkisi: Dönüştürücü ve dengeleyici etkisiyle şifalandırır.

  • Vishuddha (Boğaz Çakrası):

Teknik: Ujjayi (Zafer Nefesi / Okyanus Nefesi)

Etkisi: İletişim becerilerini ve kendini ifade etmeyi güçlendirir.

  • Ajna (Üçüncü Göz Çakrası):

Teknik: Bhramari (Arı Nefesi)

Etkisi: Zihinsel berraklık ve sezgiyi geliştirir.

  • Sahasrara (Taç Çakra):

Teknik: Sessiz Meditatif Nefes

Etkisi: Evrensel farkındalık ve ruhsal aydınlanmayı destekler.

Panch Kosha: İnsan Bedeninin Katmanları ve Gerçek Benliğe Yolculuk

Koshalar (kılıflar ya da katmanlar), Hindistan’a ait kadim Yoga metinlerinden biri olan Taittiriya Upanishad’da geçer ve bedenin farklı boyutlarını ifade eder. Bu kavram, bedeni yalnızca fiziksel bir yapı olarak görmenin ötesine geçerek, insanın özüne (Atman), yani yaratılışındaki ilk saf ve temiz formuna, gerçek benliğine ulaşmasını sağlayan çok katmanlı bir sistemi açıklar.

Koshalar: İnsan Bedeninin Çok Katmanlı Yapısı

Koshalar, insanın dıştan içe doğru özüyle bağlantısını gösteren bir örüntü olarak düşünülebilir. Sağlık, yalnızca fiziksel bedenin (kaslar, kemikler ve organlar vb.) sağlıklı olmasıyla değil, aynı zamanda daha derindeki katmanların (zihin, enerji ve ruhsal katmanlar) da dengeli ve canlı olmasıyla mümkündür.

Fiziksel bedenimiz, bu katmanların en dış kısmını oluşturur ve Yoga’da bedenin yalnızca bir parçası olarak görülür.

Koshalar Arasında Uyum ve Bütünlük

Koshalar, birbiri içine geçmiş matruşkalar veya bir soğanın katmanları gibi düşünülebilir. Her bir kılıfın kendine özgü bir sınırı vardır, ancak bu katmanların uyum içinde çalışması, kişinin tam anlamıyla bütün ve dengeli bir varlık haline gelmesini sağlar.

Bu uyumu sağlayamadığımızda, içsel bir kopukluk, karmaşa ve huzursuzluk yaşarız. Koshalar arasında uyum olmadığında, eylemlerimiz, düşüncelerimiz ve duygularımız netlikten yoksun olur. Yoga, bu katmanların uyumunu ve hizalanmasını sağlayarak insanın özüne, ölümsüz benliğine ulaşmasına yardımcı olur.

Yoga Pratiği ve İçsel Denge

Yoga pratiği, koshalar arasında bütünlük ve harmoni kurarak bizi daha dengeli ve huzurlu bir hale getirir. Bu süreç, yalnızca fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda zihinsel, duygusal ve ruhsal sağlığı da kapsar.

Yogayı bir yaşam pratiği olarak benimsemek, bu katmanları hizalamak ve içsel bir denge sağlamak için bir rehber sunar.

Annamaya Kosha: Besin Katmanı ve Fiziksel Beden

Annamaya Kosha, Sanskritçe’de “besin katmanı” veya “besin zırhı” anlamına gelir. Bu, fiziksel bedenimizi ifade eden ve en dışta yer alan kosha (katman) olarak tanımlanır. Adından da anlaşılacağı gibi, bu katman yediğimiz besinlerden oluşur ve varlığımızın temel fiziksel yapısını oluşturur: kaslar, kemikler, deri, organlar ve diğer dokular.

Bir başka deyişle, Annamaya Kosha, somut, görülebilir ve dokunulabilir olan fiziksel bedenimizdir. Tıpkı bir bitkinin köklerinden aldığı su ve minerallerle büyümesi gibi, Annamaya Kosha da bedenin ihtiyaç duyduğu besinlerle beslenir ve sağlığını korur.

Annamaya Kosha’nın Sağlıkla İlişkisi

Eğer bu katman zayıf veya dengesizse, diğer koshaların da etkilenmesi kaçınılmazdır. Bu, yoga pratiği açısından oldukça önemlidir çünkü Annamaya Kosha yalnızca bedenimizin görünen kısmıdır ve daha derin katmanların da var olduğunu hatırlatır. Yoga, fiziksel bedenin ötesine geçerek bütünsel bir sağlık ve uyum sağlamayı amaçlar.

Dengeli Bir Annamaya Kosha İçin Yapılması Gerekenler

Annamaya Kosha’nın sağlıklı olması için dengeli beslenmek, düzenli hareket etmek ve yoga pratiği yapmak önemlidir. Yoga, bu katmanı güçlendirmenin yanı sıra, diğer katmanlarla uyum içinde çalışarak genel sağlığı iyileştirmeyi amaçlar.

Pranamaya Kosha: Enerji Katmanı ve Yaşam Gücü

Pranamaya Kosha, Sanskritçe’de “enerji katmanı” veya “enerji zırhı” anlamına gelir. Bu katman, fiziksel bedenimizi (Annamaya Kosha) harekete geçiren, ona canlılık veren enerji bedenidir. Pranamaya Kosha, nefesimizle (prana) bağlantılıdır ve hayatın devam etmesi için gerekli olan yaşam enerjisini temsil eder.

Tıpkı elektrikle çalışan bir cihazın enerjisi olmadan çalışamayacağı gibi, fiziksel bedenimiz de Pranamaya Kosha olmadan işlev gösteremez. Bu katman, nefes, dolaşım, sindirim gibi tüm hayati süreçlerin arkasındaki enerjiyi düzenler.

Pranamaya Kosha’nın Etkisi: Duygular ve Zihinsel Durumlar

Pranamaya Kosha duygularımız, düşüncelerimiz ve zihinsel durumlarımız üzerinde de etkili bir rol oynar. Pranamaya Kosha, fiziksel beden ile daha derin katmanlar arasında bir köprü gibidir. Bu katman, bedenimizin işlevsel ve duygusal dengesini etkileyerek genel sağlığımızda önemli bir rol oynar.

Yoga ve Pranayama ile Pranamaya Kosha’nın Dengelenmesi

Yoga ve pranayama (nefes çalışmaları), bu katmanın dengelenmesi ve güçlenmesi için önemli araçlardır. Pranayama, nefesle çalışarak enerji akışını düzenler ve Pranamaya Kosha’nın sağlıklı bir şekilde işlev görmesini sağlar. Bu katman sağlıklı olduğunda, kendimizi enerjik, dengeli ve zinde hissederiz.

Enerji Akışının Engellenmesi ve Sonuçları

Enerji akışı engellendiğinde, hem fiziksel hem de zihinsel olarak huzursuzluk, yorgunluk ve dengesizlik yaşayabiliriz. Pranamaya Kosha’daki tıkanıklıklar, yalnızca bedensel yorgunluğa değil, aynı zamanda ruhsal ve zihinsel huzursuzluğa da yol açabilir.

Downloaded from Freepik

Manomaya Kosha: Zihinsel Katman ve Duygusal Deneyimler

Manomaya Kosha, Sanskritçe’de “zihinsel katman” veya “zihinsel beden” anlamına gelir. Bu katman, düşüncelerimizi, duygularımızı ve zihinsel süreçlerimizi ifade eder. Bizi çevremize, olaylara ve diğer insanlara bağlayan zihinsel kılıftır. Manomaya Kosha, duyularımızdan gelen bilgileri işler, kararlarımızı şekillendirir ve tepkilerimizi belirler.

Bir anlamda, zihnimizin konuştuğu yerdir: düşünceler, hayal gücü, anılar, irade gücü ve duygular bu katmanda hareket eder. Aynı zamanda inanç sistemlerimiz ve dünya ile olan bağımız da bu katman üzerinden şekillenir.

Manomaya Kosha’nın Sağlıklı Olması: Zihinsel Berraklık ve Duygusal Denge

Bu katmanın sağlıklı olması, zihinsel berraklık, pozitif düşünce ve dengeli duygusal tepkiler anlamına gelir. Ancak bu katman huzursuz veya dengesiz olduğunda, zihinsel karmaşa, endişe ve olumsuz duygular hakim olabilir. Manomaya Kosha, zihinsel süreçlerimizin temeli olduğu için, bu katmandaki dengesizlik, tüm yaşam kalitemizi etkileyebilir.

Yoga, Meditasyon ve Mindfulness: Manomaya Kosha’yı Dengelemek

Yoga, meditasyon ve mindfulness uygulamaları, Manomaya Kosha’yı sakinleştirmek ve berraklaştırmak için güçlü araçlardır. Bu uygulamalar, zihinsel bedenimizi temizleyerek, düşüncelerimizi ve irademizi netleştirir. Manomaya Kosha’da bir denge sağlandığında, içsel huzurumuz artar ve duygusal dengemizi korumamız daha kolay olur.

Zihinsel Katmanın Önemi ve Farkındalık

Zihinsel bedenimizi temizlediğimizde, düşüncelerimiz ve irademiz daha net hale gelir, içsel huzurumuz artar. Bu, daha bilinçli bir yaşam sürmemize yardımcı olur ve bizi daha sağlıklı, huzurlu ve dengeli bireyler haline getirir. Manomaya Kosha’nın sağlığı, duygusal dengeyi ve zihinsel netliği sağlamak için temel bir rol oynar.

Vigyanamaya Kosha: Bilgelik Katmanı ve Derin Farkındalık

Vigyanamaya Kosha, Sanskritçe’de “bilgelik katmanı” veya “farkındalık bedeni” anlamına gelir. Bu katman, derin içsel farkındalık, sezgi ve bilgeliği ifade eder. Manomaya Kosha (zihinsel katman) ve daha yüzeysel zihinsel süreçlerin ötesine geçer. Vigyanamaya Kosha, doğruyu yanlıştan ayırma yeteneğimizi, daha yüksek anlayışı ve ahlaki değerleri temsil eder.

Vigyanamaya Kosha’nın Derin Bilinç Seviyeleri

Bu katman, zihinsel süreçlerden farklı olarak, daha derin bir bilinç seviyesinde çalışır. Karar verme mekanizmamız, yalnızca düşünceye değil, aynı zamanda sezgiye, içgörüye ve ruhsal rehberliğe dayanır. Vigyanamaya Kosha, yaşamın anlamını ve amacını anlamamıza yardımcı olur ve bizi gerçek benliğimize (Atman) bir adım daha yaklaştırır.

Dengeli Vigyanamaya Kosha’nın Etkileri

Eğer bu katman güçlü ve dengeli ise, olaylara daha geniş bir perspektiften bakabilir, sağduyulu kararlar alabilir ve hayatımızda huzur bulabiliriz. Ancak zayıf veya dengesiz olduğunda, kafa karışıklığı, yanlış kararlar ve hayatla bağlantı kurmada zorluk yaşayabiliriz.

Vigyanamaya Kosha’yı Güçlendirmek İçin Pratikler

Meditasyon, öz-farkındalık çalışmaları ve derinleşmiş yoga pratikleri, Vigyanamaya Kosha’yı güçlendirmenin yollarıdır. Bu katmanın sağlıklı işleyişi, yaşamla daha bilinçli ve anlamlı bir bağ kurmamızı sağlar. Vigyanamaya Kosha, sadece zihinsel değil, ruhsal olgunluk ve sezgiyle de ilgili olduğu için, doğru uygulamalarla güçlendirildiğinde, yaşamımıza derin bir huzur ve netlik getirir.

Anandamaya Kosha: Mutluluk Katmanı ve İçsel Huzur

Anandamaya Kosha, Sanskritçe’de “mutluluk katmanı” veya “saadet kılıfı” anlamına gelir. Bu katman, en derin, en içsel ve en saf seviyede deneyimlenen mutluluğu ve huzuru ifade eder. Anandamaya Kosha, tüm diğer katmanların ötesinde yer alır ve özümüz olan Atman (gerçek benlik) ile bağlantılıdır.

Koşulsuz Sevgi ve Sonsuz Mutluluk Kaynağı

Bu katman, koşulsuz sevgi, huzur ve mutluluk hali olarak tanımlanır. Dışsal koşullara bağlı bir neşe değil, ruhumuzun doğal hali olan sonsuz mutluluk kaynağıdır. Meditasyon sırasında ya da derin bir yoga pratiğinde, bu katmana dokunduğumuzda, zaman, mekan ve benlik hissinin ötesine geçerek saf bir huzur hali yaşayabiliriz.

İçsel Mutluluk ve Gerçek Benliğe Ulaşma

Anandamaya Kosha’nın varlığı, bu mutluluğun hepimizin içinde saklı olduğunu ve onun dışsal dünyada değil, içimizde aranması gerektiğini hatırlatır. Bu katmana ulaşmak için tüm diğer koshaların uyum içinde olması ve yoga, meditasyon gibi pratiklerle benliğe daha fazla yaklaşılması gerekir.

Gerçek Tatmin ve Evrensel Bilinçle Bütünleşme

Eğer bu katmanla temas kurabilirsek, yaşamımızda gerçek bir tatmin ve içsel bir dinginlik bulabiliriz. Bu deneyim, kendimizi bütün hissetmemizi sağlar ve bizi evrensel bilinçle birleştirir.

Sonuç

Koshalar, insanın bedeninin ve bilincinin çok katmanlı yapısını anlamamıza yardımcı olan derin bir felsefi kavramdır. Yoga pratiği, bu katmanlar arasındaki dengeyi ve uyumu sağlamak için bir araçtır. Fiziksel bedenden (Annamaya Kosha) enerjiyi (Pranamaya Kosha), zihinsel süreçleri (Manomaya Kosha) ve derin içsel bilgelik ile farkındalık katmanlarını (Vigyanamaya Kosha) içererek, en derin içsel huzura ve mutluluğa (Anandamaya Kosha) ulaşmamızı sağlar. Her bir katman, bir diğerini besler ve bir bütün olarak insanı daha sağlıklı, dengeli ve huzurlu bir varlık haline getirir. Yoga, bu katmanların uyum içinde çalışmasına rehberlik ederek, özümüze ve gerçek benliğimize ulaşma yolunda bize önemli bir yol gösterici sunar.