Eğer merak edip kısaca araştırdıysanız, ‘Yoga nedir?’ sorusuna verilebilecek sayısız cevap olduğunu fark etmişsinizdir. Ben biraz da ne olmadığı hakkında konuşulması gerektiğini düşünüyorum ve ilk ele almak istediğim konu, Yoga’nın bir egzersiz olmaması.
Peki egzersiz nedir?
Egzersizi kabaca açıklamamız gerekirse dayanıklılığı ve kuvveti geliştirmek, yağ oranını düşürmek gibi birtakım hedefler doğrultusunda yapılan düzenli fiziksel aktivitelerdir. Bu çalışmalar sırasında genel olarak kalp atışları normalden daha yüksek seviyelere çıkar, metabolizma ve nefes hızlanır, oksijen tüketimi artar.
Egzersiz esnasında vücut üzerinde faydalı bir stres oluşturmak için sempatik sinir sistemi aktive edilir yani ‘kaç ya da savaş’ hali diyebiliriz. Yoga pratiğinde ise hedeflenen para-sempatik sinir sistemidir yani ‘dinlen ve sindir’ hali. Bir Yoga pozunda yani asanada ustalaşmak demek, orada eforsuz bir şekilde kalabiliyor olmak demektir.
Yoga pratiği ile aslında ne olur?
Asana pratikleriyle vücudu kullanabilme yeteneği gelişir. Farkındalığı ve konsantrasyonu arttırıp, vücudu rahatlatarak aslında mevcutta bulunan gücümüzü kullanmayı öğreniriz. Bağ dokusunun esnemesiyle kas yoğunluğunu arttırmadan oradan gelen enerjiyle kasın potansiyelini daha iyi değerlendirmeye başlarız.
Asana pratiği ve egzersiz birbirinin yerine geçemez ama karşılıklı olarak birbirini destekler. Bu arada asana kelimesi yaygın bir şekilde poz/duruş olarak kullanılır fakat birebir çevirirsek koltuk/oturmak gibi anlamlara gelir.
Peki Yoga pozlardan mı ibarettir?
Yoga ve egzersizin karıştırılmasının sebeplerinden biri olan asanalar aslında meditasyona hazırlıktır. Patanjali’ye göre asanalar yalnızca bedeni meditasyon sırasında zihni rahatsız etmemesi için eğitmekle ilgilidir. En bilinen eseri Yoga Sutralar’da 195(196) sutranın yalnızca üç tanesinde bahsi geçer ve kastedilen aslında Sukhasana gibi meditasyon pozlarıdır. Bu bize asanaların önemsiz olduğunu değil, Yoga’nın çok daha fazlası olduğunu gösterir.
Sthirasukhamāsanam
PYS 2.46
Sağlam ve rahat duruş(oturuş).
Sthira: Sağlam, sabit, hareketsiz, sarsılmaz, güçlü.
Sukha: Rahat, konfor, refah.
Asana: Oturmak, oturacak yer, koltuk.
- Raja Yoga: Kişinin rahat ve kendiyle uyum içinde hissettiği fiziksel duruş.
- Hatha Yoga: Enerjiyi(prana) yönlendirmek, çakraları dengelemek ve enerji tıkanıklıklarını ortadan kaldırmak için belirli duruş.